E-Makelaar

Ordening

Technisch uitwisselen

Beschrijving

E-Makelaar gaat over de interactiepatronen “vraaggestuurde informatiedeling” en “attendering” en de wijze waarop deze met keten IT-systemen ondersteund worden.

Toelichting

Conceptueel is de functionaliteit voor “attendering” strikt gescheiden en autonoom gehouden van “vraaggestuurde informatiedeling”. Bij implementatie is het mogelijk deze functionaliteiten te combineren. Waarbij gebruik van de ene functionaliteit niet mag verplichten tot het gebruik van de andere functionaliteit.

De E-Makelaar, zowel vraagmakelaar als notificatiemakelaar, is een dienst geleverd door een dienstleverancier. D.w.z. organisatie, mensen en software voor inrichten en configureren van de E-Makelaar.

Vraagmakelaar

De vraagmakelaar ondersteunt het vraaggestuurde interactiepatroon voor veel voorkomende, herhalende, dezelfde of gecombineerde vragen van ketenpartners, dit met de bedoeling dat “op dezelfde vraag iedereen hetzelfde antwoord krijgt”. Dat wil zeggen dat het antwoord voor iedereen op dezelfde wijze tot stand komt. Bovendien dient de vraagmakelaar bij te dragen aan schaalvoordeel en efficiëntie in het applicatielandschap van de ketenpartijen: niet steeds het wiel uitvinden en realiseren. Specifieke vragen zullen niet via de vraagmakelaar verlopen, tenzij daar een goede reden voor is. De vragen die de makelaar afhandelt zijn vooraf gedefinieerd.

De vraagmakelaar staat ten dienste van de informatieafnemer. De vraagmakelaar bedient de informatieafnemer(s) door veel voorkomende samenhangende vragen in één keer te behandelen. Dit op basis van een voorafgesproken “receptuur”, welke vastligt in E-Semantiek.

Een voorbeeld van een vraag voor de vraagmakelaar Wat is het woonadres / vestigingsadres van de eigenaar, op datum dd-mm-yyyy, van de auto met kenteken x-123-abc. Dit zijn twee vragen in één. Een vraag aan het RDW voor de eigenaar van de auto, een vraag aan de BRP voor het adres van de eigenaar van de auto of het Handelregister indien sprake van een niet natuurlijk persoon. Het is mogelijk dat de vragensteller zelf de twee vragen stelt en de antwoorden combineert. De vraag kan ook gesteld worden aan de Basisregistratie Communicatie Service (BCS), die basisadministraties ontsluit. De BCS biedt dit als één standaardvraag aan met één standaardantwoord. Dit leidt niet tot een ander resultaat. De BCS heeft dus functionaliteiten als E-Makelaar in zich, naast E-Distributie (o.a. protocolconversie)

De vraagmakelaar handelt onder verantwoordelijkheid van de informatieafnemer. Er zal dus, net zoals zonder de inzet van de vraagmakelaar, een gegevensverwerkingsovereenkomst moeten zijn (met grondslag en doelbinding) tussen de organisatie (dienstafnemer) van de informatieafnemer en de informatieverstrekkers. Verstrekkingen en ontvangsten worden vastgelegd bij resp. de informatieverstrekker(s) en de dienstafnemer.

Daarnaast zal er een overeenkomst moeten zijn tussen dienstafnemer en de dienstleverancier over kwaliteit van de dienstverlening, kosten, etc.

De vraagmakelaar kent drie varianten voor bevragen:

1. Parallelle bevraging
   Het gelijktijdig opvragen van verschillende, van elkaar losstaande, informatieproducten op basis van eenzelfde sleutel. Vb. op het moment van aanhouden of behandelen aan de ZSM tafel het opvragen van de ID-Staat bij de Justitiële Informatiedienst en de openstaande straffen en maatregelen van diezelfde persoon. Vergelijkbaar met de huidige JIP- implementatie.
2. Getrapte bevraging
   De output van een deelbevraging geeft input voor een nieuwe bevraging. Bijvoorbeeld de vraag: “wat is het adres van de eigenaar op datum xyz van auto met kenteken XYZ?”. Een vraag eerst aan het RDW om de BSN van de eigenaar van de auto op een bepaalde datum te verkrijgen. Vervolgens met de ontvangen BSN de BRP te bevragen naar het adres. Vergelijkbaar met BCS, die een vergelijkbare getrapte bevraging heeft voor gezinssamenstelling.
3. Afleidingsbevraging
   Op basis van de deelbevragingen wordt een 100% deterministische regel uitgevoerd. Vb. “Was persoon X op datum Y meerderjarig volgens de dan geldende jeugdwet?”.

Met deze laatste vorm van bevragen (3) zijn we zeer terughoudend omdat het risico bestaat dat impliciet verantwoordelijkheden en verwerkingsverantwoordelijkheden bij de vraagmakelaar komen te liggen die het bereik van een KCV overstijgen. Per voorgenomen implementatie van type 3 is afstemming met SRK-AR nodig.

Bij bevragingen van type 2 en 3 is het zaak de gegevens nodig voor verdere bevraging of afleiding te minimaliseren.

De vraagmakelaar bewaart geen gegevens, anders dan nodig voor inzicht in dienstverlening en de werking van de ICT-voorziening.

In de notitie E-Makelaar (MVP) is de vraagmakelaar uitgebreid beschreven.

Om voor ketenpartijen een relevant informatieobject samen te stellen maakt een informatieverstrekker intern vaak gebruik van vergelijkbare functionaliteit. Technisch kan de functionaliteit van de makelaar identiek zijn, het is echter geen vraagmakelaar omdat het een organisatie specifieke functionaliteit is en geen ketenfunctionaliteit. Met alle gevolgen voor verantwoordelijkheden, governance en financiering.

Notificatiemakelaar

Een organisatie kan mededelingen doen c.q. anderen attenderen of kennisgeven, zonder zich te willen, mogen of moeten bekommeren over wat de geïnteresseerde daar mee doet. Zie het interactiepatroon Attendering.

Het belang van de attendering ligt bij de geïnteresseerde (abonnee) en niet bij kennisgever (signaleerder) van de mededeling. De verantwoordelijkheid voor het signaleren en kennisgeven aan geïnteresseerden ligt bij de ketenpartner bij wie het signaal ontstaat. Welke eventuele opvolging de abonnee aan een ontvangen kennisgeving verbindt is geheel aan de abonnee.

De notificatiemakelaar is een afsprakenset (denk aan formaat, geldigheid, etc.) en de technische ondersteuning hiervoor. Het ontzorgt de signaleerder doordat het de notificaties verstrekt aan alle dienstafnemers die dit mogen weten. De notificatiemakelaar werkt onder verantwoordelijkheid van de signaleerder. De geïnteresseerde dient over de technisch functionaliteit te beschikken voor het ontvangen en verwerken van een notificatie.

Notificaties zijn informatieobjecten waarvan de beschrijving is opgenomen in E-Semantiek, evenals de mogelijke grondslagen en doelbindingen voor een notificatie.

Notificatieberichten zijn voldoende zinvol, duidelijk en begrijpelijk. Voorkomen moet worden dat extra verkeer ontstaat om de betekenis te achterhalen van wat een notificatiebericht inhoudt. Tegelijkertijd dient vanuit gegevensbescherming dataminimalisatie te worden toegepast.

Het nader bevragen n.a.v. een notificatie is later in de tijd dan de notificatie. Daarom dienen de aanleiding voor de notificatie (de gebeurtenis) en de actuele situatie te onderscheiden te zijn.

Voor de notificatiemakelaar is een abonnementenadministratie noodzakelijk, waarin wordt bijgehouden welke organisatie op grond van welke grondslag en doelbinding geabonneerd is op welke gebeurtenissen (signalen en notificaties). Bij het aangaan van een abonnement wordt gecontroleerd op een verwerkingsovereenkomst tussen signaleerder en abonnee.

De notificatiemakelaar ontvangt signalen en zorgt er vervolgens voor dat abonnees over dat signaal actief worden geïnformeerd via een notificatie. Zij controleert daarbij de geldigheid van het abonnement.

De notificatiemakelaar verwijdert signalen na een, per signaaltype afgesproken, korte termijn. De notificatiemakelaar bewaart geen gegevens anders dan de minimaal noodzakelijke t.b.v. technische logging en verantwoording en inzicht in de dienstverlening.

Verstrekkingen van notificaties en ontvangsten van notificaties worden vastgelegd conform E-Compliance bij respectievelijk de abonnee(s) en de signaleerder.

De implementatie van dit mechanisme kan zowel per ketenpartner of met behulp van een gemeenschappelijke IT-voorziening. Beide implementatievormen dienen te voldoen aan de afspraken van notificeren. Een gemeenschappelijke IT-voorziening verandert de hiervoor genoemde verantwoordelijkheden niet. De dienstleverancier van zo’n gemeenschappelijke IT-voorziening is verantwoordelijk voor correcte werking van de dienst, niet voor de inhoud.

De notificatiemakelaar mag niet uitgroeien tot een of meerdere signaleringslijsten voor de keten. Dit vraagt afweging in het bedrijfsproces. Kennis die thuishoort bij ketenpartners. Dit geldt ook voor de analyse van elkaar tegensprekende of versterkende signalen van verschillende ketenpartners. Het lijkt verstandig om voor zeer kritische signalen een ketensteunpunt, zoals beschreven in “Persoonsbeeld op maat”, in te richten. Hierbij valt te denken aan lijsten met voortvluchtige of gezochte personen.

Toetsingskader items

	ID	Statement	Type
Alleen deterministisch algoritmisch werk	UMA01	De e-Makelaar mag uitsluitend 100% deterministisch algoritme werk uitvoeren	Aanwijzing

De wijze van ontkoppeling van partijen waartussen interactie plaatsvindt

Opmerkzaam maken van een of meerdere geïnteresseerde actoren op een bedrijfsgebeurtenis die is opgetreden in de bedrijfscontext van een ketenpartij

Het leveren van een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstleverancier), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s))

Actor die voorziet in het leveren van een dienst aan een dienstafnemer, conform vastgestelde kwaliteitseisen.

Ketenpartij met primaire rol binnen de SRK

Partij die ketenpartner is of diensten levert aan of afneemt van een ketenpartner.

Dienstafnemer die verantwoordelijk is voor het in ontvangst nemen van een informatieproduct.

Aanduiding van de plaats waar iets of iemand zich bevindt.

Resultaat (van een dienst); voortbrengsel van beroepsactiviteit

Actor die het resultaat van een dienst in ontvangst neemt.

Een informatieobject, bedoeld als antwoord op een informatiebehoefte van een ketenpartij.

Kenmerk waarmee je een object uniek kunt aanduiden

Een bedrijfsdienst die informatieobjecten vastlegt, deelt of afleidt.

De manier waarop informatie-inhoud uitgedrukt wordt.

Een uitdrukking van een feit

Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit.

Opmerkzaam maken van een of meerdere geïnteresseerde actoren op een bedrijfsgebeurtenis die is opgetreden in de bedrijfscontext van een ketenpartij

De wijze van ontkoppeling van partijen waartussen interactie plaatsvindt

Ketenpartij met primaire rol binnen de SRK

Opmerkzaam maken van een of meerdere geïnteresseerde actoren op een bedrijfsgebeurtenis die is opgetreden in de bedrijfscontext van een ketenpartij

De manier waarop informatie-inhoud uitgedrukt wordt.

Melden van een gebeurtenis door middel van een technische voorziening

Actor die het resultaat van een dienst in ontvangst neemt.

Melden van een gebeurtenis door middel van een technische voorziening

Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit.

Melden van een gebeurtenis door middel van een technische voorziening

Systematisch stelsel voor het uitvoeren van rekenkundige bewerkingen en de volgorde daarvan